Specyficznym jest, że w świecie kulinariów sporo produktów, napojów, czy samych potraw wymaga prawdziwie szarmanckiego traktowania. Poświęca się im mnóstwo specjalistycznych sprzętów, urządzeń, akcesoriów. Tak rozpieszczane są, między innymi, kawa, herbata, czy wino. I nikogo związane z nimi różnorodne zabiegi nie dziwią i nie zdumiewają.
Nieco inaczej rzecz ma się w przypadku jednego z najstarszych, znanych człowiekowi produktów – sera. Choć jego różnorodność wręcz powala i zdumiewa, ser nie doczekał się tylu akcesoriów, co, np. kawa. Niemniej – jego miłośnicy zrobią dlań wszystko, zaopatrując się w patery do serów, deski do ich serwowania i, co najistotniejsze, specjalistyczne, ciekawe w formie noże do twardych i miękkich gatunków sera.
Co ciekawe, tego typu noże dominują, zwłaszcza, w kuchniach Europy i Ameryki. Nie spotyka się ich w ofercie japońskich producentów, tworzących klasyczne ostrza.
Tradycyjny nóż do sera ma ściśle określoną formę. Często jego trzonek jest dłuższy, niż ostrze. Taki kształt przybierają noże do twardych serów, oferowane, m.in., przez niemiecką markę Güde, czy włoską Legnoart. Ostrze, przybierające liściowatą lub delikatnie trójkątną formę stanowi przeciwwagę dla trzonka, pomagając krojącemu plastrować twardy ser. Tego typu noże mają, często, ostry czubek, który jest też pomocny przy podważaniu pokrojonych plasterków. Specyficzna jest niewielka długość ostrza takich noży – sięgająca od 10 do 12 cm. Nóż do twardych serów posłuży plastrowaniu mniejszych kostek sera. Nie pomoże, gdy przyjdzie się zmierzyć z całym serowym blokiem.
Niektórzy producenci, np. marka Legnoart, proponują noże do twardych serów w innym kształcie – np. małego tasaka. W zestawie włoskiej marki nóż o liściowatym kształcie znalazł inne przeznaczenie – służy krojeniu i rozsmarowywaniu miękkich i topionych serów.
Drugi typ tradycyjnych noży serowych służy krojeniu wszystkich miękkich i pleśniowych serów. Nóż do miękkich serów posiada, z reguły, ząbkowane ostrze, by łatwiej było dzielić na porcje uginający się przysmak. Czasem w klindze pojawiają się otwory, które zapobiegają przywieraniu plastrów do stali. Ostrza noży do miękkich serów bywają rozwidlone, dzięki czemu można łatwiej serwować i rozdzielać plastry.
Choć specjalistyczne noże do sera nie cieszą się tak ogromną popularnością, jak tradycyjne noże kuchenne, niemniej można powiedzieć, iż zyskują w Polsce coraz większą grupę zwolenników, świadomych faktu, że tak ser, produkt o olbrzymiej wręcz ilości twarzy wymaga specjalistycznego ostrza i pełnego szacunku traktowania.
Zapraszamy Państwa do zapoznania się z pozostałymi częściami Leksykonu noży świata.
Krystian Wawrzyczek - specjalista z zakresu żywienia, technik i technologii kulinarnych
www.smakprostoty.pl
Zdjęcia: Gude
