Ile, tak naprawdę, mierzy patelnia, którą zamierzam sobie kupić? Co faktycznie oznacza podany przy jej opisie wymiar? Spora część patelni posiada przecież brzeg szerszy niźli dno. Jak, w takim razie, ma się do tego wymiar patelni, np. 26, czy 28 cm, podawany przez producentów? Generalnie – jako cecha charakterystyczna patelni podawana jest średnica mierzona od brzegu do brzegu, czyli w najszerszym miejscu patelni. Z tego wynika, że patelnia opisana jako „Ø 26 cm” posiada ni mniej, ni więcej, jak 26 centymetrów średnicy pomiędzy rantem i rantem (brzegami). Wymiar ten nie ma nic wspólnego z faktyczną powierzchnią roboczą, czyli, ujmując rzecz pospolicie – dnem patelni.
Stopień nachylenia ścianek a średnica dna
Dno takiej 26-centymetrowej patelni może być, w przypadku lekko nachylonych ścianek, mniejsze o dwa-trzy centymetry od średnicy brzegu. Czyli – faktycznie ma się do dyspozycji 24 centymetry powierzchni służącej smażeniu.
Jeśli z kolei ścianki patelni są niemal płaskie, schodzą się pod sporym kątem, przestrzeń robocza jest jeszcze mniejsza – może sięgać, np. 20-u centymetrów (mamy tu straty około, nawet, 6 centymetrów w odniesieniu do wymiaru brzegu).
Czyli – praktyczne zastosowanie patelni zmniejsza się w stosunku do stopnia nachylenia jej ścianek.
Najmniejszy kłopot sprawiają głębokie patelnie z prostymi ściankami oraz te, które mają ścianki prawie prostopadłe do dna. W tym przypadku średnica dna jest niemal identyczna z górną średnicą patelni, względnie niewiele od niej mniejsza.
Czyli, gdy wybiera się dla siebie patelnię, trzeba wziąć pod uwagę, jako pierwszy z czynników, stopień nachylenia ścianek w stosunku do dna.
Dla ilu osób będziemy smażyć?
By być zadowolonym z zakupu patelni, należy też zdecydować, dla ilu osób będzie się na niej smażyło. Statystycznie rzecz wygląda następująco. Dla jednej osoby wystarczy patelnia o średnicy 16-24 cm. Patelnia o średnicy 24 cm nada się do smażenia i duszenia np. potraw mięsno-warzywnych. Jeśli z kolei patelnia będzie służyć wyłącznie smażeniu mięsa, jajek, itp., wystarczająca będzie średnica od 16 do 20 cm.
Patelnie dla dwóch i czterech osób
Dla dwóch osób odpowiednia będzie patelnia o średnicy 24-28 cm.
Jeśli patelnia ma służyć wyłącznie smażeniu mięsa, ryb, jajek, itp., odpowiednia będzie średnica do 24 cm. Jeśli z kolei patelnia będzie używana do smażenia i duszenia, lepsza będzie patelnia 28-centymetrowa.
Dla czterech osób odpowiednia będzie patelnia o średnicy minimum 28 cm. Mniejsza nijak się nie sprawdzi, skaże gotującego na przyrządzanie obiadu na raty.
Sumując. Jeśli producent podaje wyłącznie jeden wymiar patelni, należy interpretować go jako średnicę mierzoną w najszerszym miejscu – od brzegu do brzegu. Dno patelni zmniejsza się w stosunku do jej średnicy od 10% do 30% - tu wszystko zależy od kąta nachylenia ścianek. Patelnię trzeba dobierać pod kątem ilości przygotowywanych porcji i osób, dla których będzie się na niej smażyć, czy dusić.
Krystian Wawrzyczek – specjalista z zakresu żywienia, technik i technologii kulinarnych,
właściciel sklepów www.smakprostoty.pl oraz www.zeliwnanaczynia.pl
Zdjęcia: Demeyere, Staub
